Tematica Funghi

Xerocomus chrysenteron (Bull.) Šutara, 2008

Xerocomus chrysenteron (Bull.) Šutara, 2008

foto 693
Foto: Holger Gröschl
(Da: it.wikipedia.org)

Phylum: Fungi Linnaeus, 1753

Classe: Agaricomycetes Doweld, 2001

Ordine: Boletales Gilbert E. - J., 1931

Famiglia: Boletaceae Fr., 1821

Genere: Xerocomus Quél., 1887


itItaliano: Boleto dorato

enEnglish: Red cracking bolete

frFrançais: Gemeiner Rotfußröhrling

deDeutsch: Boleto de carne amarilla

Descrizione

È facilmente riconoscibile per la cuticola vellutata color camoscio del cappello che tendo subito a screpolarsi in areole da cui si intravede la carne di colore rossastro. Etimologia: dal greco krysos = giallo e enteron = interno. Cappello 3-10 cm di diametro, convesso, poi pianeggiante; cuticola di colore bruno camoscio, vellutata, squamosa o screpolata in aerole, che lascia intravedere la carne sottostante sfumata di rossiccio, margine subito disteso, poi ondulato. Tubuli lunghi fino a 15 mm, gialli o gialli-verdastri, aderenti al gambo e bluastri sotto la pressione delle dita. Pori gialli, grandi angolosi, azzurrognoli al tocco. Gambo 4-10 x 0,5–2 cm, cilindrico o schiacciato, fibroso, giallo all'apice, rossatro lungo il resto e alla base, coperto da punteggiatura di colore rosso mattone. Carne gialla e rosseggiante sotto la cuticola, soda, compatta, poi molle. Al taglio può diventare blu. Odore leggermente di frutta. Sapore dolciastro. Spore 12-14,5 x 4,5-5 µm, olivastre in massa, fusiformi. Comunissimo nei boschi di quercia e castagno con cui forma micorrize; fruttifica in estate e in autunno in terreni ben drenati e ricchi di humus. È considerato un mediocre commestibile a causa della sua consistenza molle e della conseguente tendenza a mantenere poco la cottura. Il sapore tuttavia è buono e quando il clima è asciutto anche la consistenza migliora, specie negli esemplari giovani. È adatto ad essere essiccato.

Diffusione

Comunissimo nei boschi di quercia e castagno con cui forma micorrize; fruttifica in estate e in autunno in terreni ben drenati e ricchi di humus.

Sinonimi

= Boletus chrysenteron Bull., Hist. Champ. Fr. (Paris): 328 (1791) = Boletus chrysenteron var. albocarneus Peck, Ann. Rep. Reg. N.Y. St. Mus. 54: 185 (1902) = Boletus chrysenteron Bull., Hist. Champ. Fr. (Paris): 328 (1791) var. chrysenteron = Boletus chrysenteron var. chrysenteron=roseus Smotl., Sber. K. böhm. Ges. Wiss. Prag, Math.=Naturwiss. Cl.: 40 (1912) [1911] = Boletus chrysenteron var. deformatus Peck, Ann. Rep. Reg. N.Y. St. Mus. 54: 966 (1902) = Boletus chrysenteron var. graveolens R. Schulz, in Michael & Schulz, Führ. Pilzfr., 1 Edn 5 (Berlin): pl. 89 [text] (1924) [1923] = Boletus chrysenteron var. mutatus R. Schulz, Verh. bot. Ver. Prov. Brandenb. 54: 127 (1913) [1912] = Boletus chrysenteron var. nanus Massee, Brit. Fung.=Fl. (London) 1: 264 (1892) = Boletus chrysenteron var. sphagnorum Peck, Bull. N.Y. St. Mus. 150: 64 (1911) = Boletus chrysenteron var. subnudipes A.H. Sm. & Thiers, Boletes of Michigan (Ann Arbor): 260 (1971) = Boletus communis Bull., Herb. Fr. 9: tab. 393 (1789) = Ceriomyces communis (Bull.) Murrill, Mycologia 1(4): 155 (1909) = Tylopilus sphagnorum (Peck) A.H. Sm. & Thiers, Boletes of Michigan (Ann Arbor): 123 (1971) = Versipellis chrysenteron (Bull.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 157 (1886) = Xerocomellus armeniacus var. luteolus (H. Engel & Antonín) Šutara, in Šutara, Mišík & Janda, * Hribovité Houby, Celed' Boletaceae a Rody Gyrodon, Gyroporus, Boletinus a Suillus (Prague): 38 (2009) = Xerocomellus chrysenteron f. aereomaculatus (H. Engel & J. Schreiner) Klofac, Öst. Z. Pilzk. 20: 39 (2011) = Xerocomellus chrysenteron (Bull.) Šutara, Czech Mycol. 60(1): 49 (2008) f. chrysenteron = Xerocomellus chrysenteron (Bull.) Šutara, Czech Mycol.(60): 1 (2008) var. chrysenteron = Xerocomellus chrysenteron var. crassipes (Pilát) Klofac, Öst. Z. Pilzk. 20: 39 (2011) = Xerocomus armeniacus f. luteolus H. Engel & Antonín, in Engel, Dermek, Klofac, Ludwig & Brückner, Schmier= und Filzröhrlinge s.l. in Europa, Die Gattungen Boletellus, Boletinus, Phylloporus, Suillus, Xerocomus (Weidhausen b. Coburg): 221 (1996) = Xerocomus chrysenteron (Bull.) Quél., Fl. mycol. France (Paris): 418 (1888) = Xerocomus chrysenteron f. aereomaculatus H. Engel & J. Schreiner, in Engel, Dermek, Klofac, Ludwig & Brückner, Schmier= und Filzröhrlinge s.l. in Europa, Die Gattungen Boletellus, Boletinus, Phylloporus, Suillus, Xerocomus (Weidhausen b. Coburg): 200 (1996) = Xerocomus chrysenteron (Bull.) Quél., Fl. mycol. France (Paris): 418 (1888) f. chrysenteron = Xerocomus chrysenteron f. gracilis H. Engel, in Engel, Dermek, Klofac, Ludwig & Brückner, Schmier= und Filzröhrlinge s.l. in Europa, Die Gattungen Boletellus, Boletinus, Phylloporus, Suillus, Xerocomus (Weidhausen b. Coburg): 204 (1996) = Xerocomus chrysenteron var. acidophilus Bohus, Bot. Közl. 57(1): 20 (1970) = Xerocomus chrysenteron (Bull.) Quél., Fl. mycol. France (Paris): 418 (1888) var. chrysenteron = Xerocomus chrysenteron var. crassipes Pilát, Erica, Plzen 3: 14 (1994) = Xerocomus chrysenteron var. nigrescens Wichanský, (1964) = Xerocomus chrysenteron var. robustus Dermek, 50(5=8): 81 (1973) = Xerocomus communis (Bull.) Bon, Docums Mycol. 14(no. 56): 16 (1985) [1984].


02087 Data: 01/01/1999
Emissione: Funghi
Stato: Inguscezia
05564 Data: 28/11/2014
Emissione: Funghi
Stato: Solomon Islands